AKCELERATOR SE
Akcelerator Impaktów Piorunowych Saint-Elme

Akcelerator SE jest urządzeniem instalacji odgromowej przyśpieszający proces wyładowania atmosferycznego o 50 - 70 ms w porównaniu z ostrzem Franklina.
Używana jest też nazwa ostrza odgromowe z tzw. " wczesną emisją strimerów". Zjawisko emisji strimerów z ostrza występuje przed wyładowaniem atmosferycznym od chmury do ziemi (-). Akcelerator SE działa również w przypadku wyładowań od ziemi do chmury (+) co rozszerza zakres stosowania i ochrony odgromowej.

Atutem SE jest jego konstrukcja i estetyka.

W górnej części urządzenia znajduje się zamknięta komora jonizacyjna, której zewnętrzny profil łączy cechy ostrza i kuli. W głowicy następuje sprężenie powietrza, jonizacja i wydmuch zjonizowanego powietrza przez otwory w górnej części. Proces ten powoduje powstanie koronowego pola elektrostatycznego wokół głowicy, co zwiększa determinację wystąpienia impaktu piorunowego i zwiększa się promień ochrony wokół akceleratora ponad 100 m.

Jonizacja powietrza wokół głowicy jonizacyjnej i efekt koronowy powstaje znacznie wcześniej niż efekt emisji strimerów. Jest to proces ciągły.

W dolnej części zainstalowany jest mechanizm z kryształem piezoelektrycznym wytwarzający napięcie jonizujące już pod wpływem drgań cząstek powietrza. Przewidywany czas pracy źródła piezoelektrycznego ponad 25 lat

V max wiatru do 250km/h.

Akceleratory SE są chromowane (standard) lub miedziowane np. na dachy pokryte blachą miedzianą. W otoczeniu agresywnym, w zakładach chemicznych, petrochemii należy stosować urządzenie wykonane ze stali nierdzewnej - inox-u.

Koszt instalacji z akceleratorem jest niższy od instalacji w tradycyjnym wykonaniu.

W przypadku braku normy krajowej akceleratory impaktów piorunowych stosuje się z zastosowaniem odpowiedniej normy europejskiej (CENELEC).

W południowej Europie, Azji i pasie równikowym urządzenia te są powszechnie stosowane. Najwięcej tych urządzeń jest zainstalowanych w strefach gdzie występuje duża ilości wyładowań atmosferycznych. W Polsce spora liczba obiektów posiada już taką ochronę odgromową, głównie są to budynki mieszkalne, szpitale, szkoły.

ABC projektu ochrony odgromowej

Przestrzeń chroniona

Przestrzeń chronioną określamy na obrysie obiektu chronionego. Wyznaczamy miejsce montażu i typ akceleratora SE. Montaż akceleratora projektuje się na najwyższym fragmencie chronionego obiektu.
Stosując do montażu maszt podnosimy wysokość ostrza akceleratora ponad płaszczyznę dachu. Na rysunku parametr h określa wysokość ostrza od płaszczyzny dachu. Zwiększenie parametru wysokości h dodatkowo zwiększa promień obszaru chronionego oznaczonego na rysunku parametrem Rp. Promień ochrony Rp w zależności od wysokości ostrza h ujęta jest w tabeli.







Przy projektowaniu ochrony odgromowej należy uwzględnić współczynnik Np zależny od rodzaju obiektu jego funkcji użytkowej i stopnia zagrożenia.


Promień ochrony zależy też od rodzaju zastosowanego akceleratora SE. Produkowane są cztery typy akceleratorów: SE6; SE9; SE12; SE15. Urządzenia te różnią się zdolnością jonizowania, tworzenia efektu koronowego i ceną.

Odprowadzenie prądów piorunowych

Odprowadzenie prądów piorunowych z akceleratora SE wykonujemy jednym lub dwoma zwodami do uziemienia o rezystancji < 10 W. Jeden obwód odprowadzenia prądu stosujemy w instalacjach odgromowych masztów, kominów, wież kościelnych do 40 m i budynków do 28 m.
Dwa zwody odprowadzające prąd należy zastosować również w przypadku gdy budynek jest niski, a pozioma część instalacji odprowadzenia prądu piorunowego jest dłuższa niż wysokość budynku. W przypadku budynków o wysokości ponad 28 m (kościoły ponad 40 m) stosować należy dwa niezależne zwody do niezależnych uziemień. Dwa zwody odprowadzające prądy należy prowadzić wzdłuż ścian przeciwległych.

Uziemienie

Uziemienie instalacji odgromowej z akceleratorem impaktów piorunowych wymaga zastosowania najnowszej technologii. Dopuszczalny poziom rezystancji uziomu pojedynczego 10 W (dla pomiarów metodą mcz ).

Pojedynczy uziom składa się z minimum trzech uziemień szpilkowych. W praktyce długość uziemienia szpilkowego nie przekracza 3 m (najczęściej 2,5 m).

Należy unikać uziomów poziomych i otokowych. W przypadku konieczności zastosowania uziomu poziomego promieniowego nie może on przekraczać 8 m.

Na fotografiach pokazujących udary w ostrze Franklina i w głowicę akceleratora SE widać dłuższą drogę kanału prądowego w ostrze tradycyjne. Wyraźnie lepsze warunki stwarza akcelerator SE (górna fotografia)



UWAGA: przedstawione rozwiązania projektowe są wybranymi przykładami
do wykorzystania w przyszłych projektach.
W przypadkach konkretnych instalacji oferujemy bezpłatne konsultacje
w zakresie projektu ochrony. ZAPRASZAMY!


Licznik impaktów piorunowych

Do każdego akceleratora SE dołączony jest licznik impaktów piorunowych. Włączany jest szeregowo w linii zwodu odprowadzającego prąd piorunowy. W komplecie są uchwyty łączące końcówki cynowane Cu fi 8 mm z bednarką.


Podstawowe parametry:
  • Wskazanie: licznik sumujący ze wskazaniem od 0 do 99
  • Zakres prądu pobudzenia: 0,3 - 100 kA (8/20 ľs)
  • Zasilanie: energia impulsu prądowego 




Film animowany pokazujacy elementy aktywnej ochrony odgromowej z akceleratoren SE. K.M.
Film animowany pokazujacy elementy aktywnej ochrony odgromowej z akceleratoren SE. K.M.